ประเทศไทยมีทรัพยากรอยู่ทั่วไปและมีความหลากหลาย ทรัพยากรทั้งหมดล้วนเอื้อประโยชน์ซึ่งกันและกัน หากการใช้ทรัพยากรอย่างไม่รู้คุณค่า ทำลายทรัพยากรในบริเวณใดบริเวณหนึ่ง ไม่เพียงแต่จะกระทบต่อบริเวณนั้นๆ แต่จะกระทบกระเทือนต่อพื้นที่ใกล้เคียงจนถึงบริเวณกว้างได้ ดังนั้นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อสิ่งมีชีวิตทุกชีวิต เพื่อให้ทรัพยากรธรรมชาติอยู่อย่างยั่งยืนถาวร

ความสำคัญของการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

ทรัพยากรธรรมชาติมีความสำคัญต่อมนุษย์อย่างมาก ก่อนยุควิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีจะรุ่งเรืองได้นั้น มนุษย์ล้วนแต่ต้องพึ่งพาผลผลิตจากทรัพยากรธรรมชาติเพื่อความอยู่รอด แต่เมื่อความรู้ด้านเทคโนโลยีเริ่มมีมากขึ้น กอปรกับประชากรโลกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ทำให้จำนวนการใช้ทรัพยากรจากธรรมชาติเพิ่มมากขึ้น จนทำให้ทรัพยากรธรรมชาติค่อยๆ เสื่อมโทรมลง เริ่มสูญหาย จากการบุกรุกทำลายเพื่อสนองความต้องการของมนุษย์ การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติจึงเป็นข้อตระหนักของทุกคนให้ใช้ทรัพยากรอย่างระมัดระวัง ประหยัด ไม่กระทำกิจกรรมใดๆ อันจะก่อให้เกิดผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติในระยะยาว

หลักการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ที่เหมาะสมและมีประโยชน์สูงสุด

1. การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ต้องคำนึงถึงทรัพยากรธรรมชาติอื่นรอบตัวด้วย เพราะทรัพยากรธรรมชาติทุกประเภทล้วนสัมพันธ์กันอย่างเลี่ยงไม่ได้ และย่อมส่งผลต่อกันในระยะยาว
2. การวางแผนจัดการทรัพยากรธรรมชาติต้องเชื่อมโยงกับการพัฒนาชุมชน, สังคม, เศรษฐกิจ, การเมือง, ตลอดถึงคุณภาพชีวิตมนุษย์ โดยมองว่านี้คือการอยู่ร่วมกันระหว่างสังคมปัจจุบันกับธรรมชาติอย่างกลมกลืน ไม่ใช่ใครจะต้องเหนือกว่าใคร
3. วิธีการอนุรักษ์ธรรมชาติต้องมีความร่วมมือกันกับทุกฝ่าย ตั้งแต่ตนเอง, ชุมชน, สังคม, ประเทศ โดยมองถึงความสำคัญของทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้าม
4. ประเทศที่พร้อมไปด้วยทรัพยากรที่อุดมสมบูรณ์ คือประเทศที่มีมรดกทางเศรษฐกิจและประชากรล้วนมีคุณภาพชีวิตที่มีความสุขยิ่ง
5. การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในยุคเทคโนโลยีเฟื่องฟูเช่นนี้ สามารถใช้เครื่องมือมาช่วยจัดการพัฒนาได้อย่างเต็มความสามารถ แต่ไม่ควรใช้เพื่อทางเศรษฐกิจอย่างเดียว ควรจัดการให้ธรรมชาติเติบโตเพื่อเป็นประโยชน์ต่อไปในอนาคตด้วย
6. ต้องรู้จักและให้ความรู้ต่อประชาชน หน่วยงาน องค์กร หากจะนำทรัพยากรไปใช้ต้องหาวิธีทดแทนอัตราการนำไปใช้ เท่ากับอัตราการเกิดใหม่ของทรัพยากรธรรมชาติ หรือเท่ากับอัตรานำไปใช้ตั้งแต่ต้น เพื่อไม่ให้ทรัพยากรสูญสิ้นหรือเสื่อมโทรมลง
7. ต้องมีความตระหนักว่าการใช้ทรัพยากรที่มากเกินไปย่อมมีผลเสียต่อสิ่งแวดล้อมในอนาคต

ในเชิงปฏิบัติจริงของการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอย่างชาญฉลาดนั้น คือการใช้น้อยที่สุดเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด เป็นการรบกวนสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุดไม่ให้ก่อผลเสียในภายหลัง ทั้งนี้การคำนึงถึงการใช้ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่า คือการใช้อย่างยาวนานพร้อมกับการพัฒนาทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกันด้วย เพื่อเป็นมรดกส่งต่อรุ่นลูกหลานได้อีกหลายร้อยปี เป็นมรดกที่มีชีวิตอย่างที่ประเมินค่าไม่ได้